Vakıf Kurulurken / Isaac Asimov

Kitap: Vakıf Kurulurken
Yazar: Isaac Asimov
Orijinal adı: Prelude To Foundation
Yayıncı: İthaki Yayınları
Tür: Bilim Kurgu,Hard sci-fi
Sayfa Sayısı: 651
Puanım: 9










Bu kitabı size nasıl anlatacağımı bilmiyorum. Kitabın içeriğine girmeden Asimov hakkında mı konuşsam, yoksa Asimov'un yazdıkları hakkında mı konuşsam, yoksa bu Vakıf serisi hakkında mı konuşsam kestiremiyorum. Asimov'un bendeki yeri inanılmaz şey ıııı, iyi?, yüksek?, önemli?, ı ıh hiçbiri...Asimov'un bendeki yeri inanılmaz bilimkurgu!

Vakıf Kurulurken adlı kitabı aslında Vakıf serisinin ilk kitabı olmakla birlikte Asimov'un seri için ilk yazdığı kitap değil. Ben Asimov'un da tavsiye ettiği sıraya uyarak ilk olarak Vakıf Kurulurken adlı kitabıyla seriye başladım. Size de bu şekilde yapmanızı tavsiye ederim. Olayları daha net anlamak için Robot ve İmparatorluk serilerinin bu seriden önce okunması tavsiye edilse bile ben o serilere henüz ulaşamadım.





Kitap kalınlığının aksine gerçekten bir solukluk bir kitaptı benim için. İçinde bolcana bilim, bolcana hayal gücü var. İnsanların hayal ettiklerinin ardında bir kapı daha aralıyor Asimov kitabında. Genel olarak milyonlarca gezegenlerden oluşan bir imparatorluğun çöküşünü anlatan bu seri, uzunluğuyla değil beynimizi ne kadar uzaklara, uzak diyarlara uzattığıyla değerlendirilesi bir seri olmuş.

Kitap günümüzden çok çok çok sonrası için yazılmış bir kitap, öyle ki kitabın içindeki insan uygarlığı bizim zamanımızla ilgili pek bir bilgiye sahip değil. Öyle ki bir zamanlar insanların sadece tek bir gezegende yaşadıklarıyla ilgili şeyler bile sadece bir dedikodudan, efsaneden ibaret. Hikayenin başlangıcı bir matematikçinin (Hari Seldon) gelecekte olabilecek olayların olasılıkları hesaplanarak olası gelecek tahminleri yapılabileceğini iddia eden bir konuşmasıyla oluyor. Bunu duyan imparator ve imparatora karşı olan güçler bir şekilde gücüne güç katmak için bu matematikçinin peşine düşüyorlar. İşte olaylar da tam burada başlıyor. Psikotarih (Psychohistory) olarak adlandırılan bu bilimi gerçekleştirmesi için yoğun baskı altında olan matematikçi, bunu sadece imparatorluğun çöküşünün yaklaştığına inanan ve bunu engellemek isteyen bir gazeteci (Chetter Hummin) için yapmaya karar verir. Bu süre içinde hem imparatordan hem de onun düşmanlarından kaçması gerekir. Gazeteci Hummin ona eşlik etmesi için bir Trantor gezeninin bir eyaletindeki üniversitede, Steerling Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Dors Venabili’yi Hari Seldon’la tanıştırır. Venabili kitabın sonuna kadar Seldon’ın  koruyucu meleği olur ve başına açtığı her türlü beladan onu tutar çeker alır. Kısaca bu belaların çıkış nedeninden de bahsetsek fena olmaz diye düşünüyorum, çünkü Hari Seldon’un başında sadece imparatorun baş yardımcısı Eto Demerzel ve imparatorun düşmanları yoktur. Psikotarih çalışmalarına başlangıç noktası olarak Seldon’un seçtiği nokta tek gezegen dönemidir. Fakat bu dönemle ilgili bilgilerin tamamı bir inanç sistemine dayalıdır ve bir takım toplumlar tarafından kutsal ve gizli bilgiler olarak saklanmaktadır. Yine de bir şekilde robot denilen insana benzer yapıların varlığını keşfeden Seldon geçmişle ilgili bilgili almak için çılgınlar gibi robotları aramaya başlar. Robot ya da robotlara ulaşmak için her türlü çılgınlığı yapar. Kitabın kısımları de genel olarak yer değiştirişi ile değişiyor. Zaten büyük çoğunlukla bölüm adları yer isimleri.
Kitaba sonradan giren ve gönülleri çalacak olan Raych adlı çocuğa da değinmeden edemeyeceğim. Farklı karakterleri bir arada tutabilmek bir yazar için çok da kolay olmasa gerek ama karakterlere bakarak ben diyebilirim ki Asimov Seldon, Venabili, Hummin ve Raych i bir arada tutup sağlam bir kurguyla bizi de onlara bağlamayı başarmış.

Sonuç olarak diyeceğim şu ki, bu kitabın yaşı, cinsiyeti ve cinsi yok. Çocuk, yaşlı, kadın erkek, kaliteli kitap okumayı seven herkes bu kitabı sevecektir diye düşünüyorum.
Ben Vakıf Kurulurken’i okumak için fırsat bulduğumda okumadım, okuyabilmek için fırsat yarattım. Kitap gerçekten son kısımında şokları üst üste patlatıyor. Öyle ki bittiğinde bir sonraki kitaba geçmek için can atıyorsunuz. Eğer elinizde yoksa üzülerek söylemek isterim ki, Asimov’un önerdiği okuma sırasına göre ikinci kitap olan Erişilmez Vakıf ya da İleri Vakıf olarak geçen, orijinal olarak Forward Foundation adıyla geçen kitabı bulmak için sahaf sahaf dolaşmanızı gerektirecek. Çünkü piyasada benim bildiğim hiçbir yerde satılmıyor. En yakın zamanda İleri Vakıf için de bir yazı yazacağım.

Sevgiler


png